Przez cały bieg życia – począwszy od narodzin aż do śmierci – w ludzkim organizmie zachodzi cały szereg zmian, które dotyczą zarówno sfery fizycznej, jak i psychicznej. Nie inaczej jest w przypadku dzieci w wieku przedszkolnym. Rozwój osobniczy przedszkolaków uzależniony jest od całego szeregu czynników, które mogą mieć charakter zewnętrzny oraz wewnętrzny.
Czynniki biologiczne
Indywidualne właściwości biologiczne organizmu przedszkolaka w istotny sposób wpływają na jego rozwój psychomotoryczny. Trzeba bowiem wyraźnie powiedzieć, że w tym okresie życia rozwój psychiczny jest jeszcze mocno związany z rozwojem fizycznym. Hamująco na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym mogą wpływać rozmaite choroby i schorzenia zarówno te o charakterze wrodzonym, jak i nabytym. Każda infekcja wirusowa i bakteryjna może zahamować rozwój przedszkolaka lub doprowadzić do regresji. Cofnięcie się w rozwoju może objawiać się na przykład nawrotem moczenia się czy ssaniem palca.
Czynniki środowiskowe
Psychologowie są zgodni co do tego, że na rozwój dzieci w wieku przedszkolnym w istotny sposób wpływają czynniki o charakterze środowiskowym. Dzieci wychowujące się w pełnych, kochających rodzinach, w których panuje atmosfera wzajemnego poszanowania i miłości rozwijają się o wiele lepiej niż te dorastające w rodzinach z problemem alkoholowym, w których rodzice dążą do zaspokojenia jedynie własnych potrzeb. Nie można zapominać również o stylu wychowawczym stosowanym przez rodziców. Bez wątpienia styl autokratyczny nie sprzyja rozwojowi malucha. Może skutkować niskim poczuciem własnej wartości, a nawet brakiem poczucia własnej tożsamości. Dziecko dorastające w takim klimacie wychowawczym nie wie kim jest, co sprawia mu przyjemność, a co nie. Najkorzystniejszy jest oczywiście styl demokratyczny, w którym rodzice szanują potrzeby swojego dziecka, ale jednocześnie nie zapominają o wprowadzaniu określonych zasad i reguł. Przedszkolak, który wychowuje się w takim klimacie ma szansę wyrosnąć na osobę świadomą siebie, szanującą potrzeby nie tylko swoje, ale także innych, mającą poczucie bezpieczeństwa. Warto pamiętać, że styl demokratyczny daje również szansę na doskonałe funkcjonowanie dziecka w grupie społecznej.
Aktywność własna jednostki
W istotny sposób na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym wpływa także jego aktywność własna. Dzieci z natury ciekawe świata, ruchliwe, wszędobylskie rozwijają się szybciej od ich wycofanych rówieśników. Trzeba jednak pamiętać, że aktywność własna dziecka w dużej mierze uzależniona jest od jego właściwości temperamentalnych, charakterologicznych i osobowościowych. Na wiele cech rodzice nie mają wpływu.
Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym uzależniony jest od wielu czynników. Te przedstawione powyżej to jedynie niewielki zarys tego, co może w mniejszym lub większym stopniu kształtować przedszkolaka i wpływać na to, jaki człowiek z niego wyrośnie.