Dziecko w wieku przedszkolnym cechuje się ogromną potrzebą ruchu, mającą przede wszystkim podłoże biologiczne. To właśnie w tym okresie maluchy są bardzo ruchliwe, co pozwala szybko kształtować ich sprawność motoryczną.
Jak rozwija się sprawność ruchowa?
U przedszkolaków najbardziej intensywnie kształtuje się tzw. sprawność postawno-lokomocyjna. Maluch uczy się więc koordynacji ruchowej, którą ćwiczy zwłaszcza poprzez bieganie, chód, wspinanie oraz wykonywanie podskoków. Czynności te stopniowo nabierają automatyzmu, a dziecko staje się coraz sprawniejsze fizycznie. Moment najszybszego rozwoju następuje w wieku 5 lat, kiedy to przedszkolak jest już w stanie sprawnie jeździć na rowerze, pływać, czy zjeżdżać na nartach. Potrafi także wykonywać kombinację różnych ruchów, na poczucie rytmiki, umie samodzielnie się ubierać, myć, a także bez niczyjej pomocy sprzątać zabawki.
Nauka pływania dla dzieci.
Sprawność manipulacyjna
W okresie przedszkolnym dziecko nabywa także zdolność do manipulowania przedmiotami, co wymaga odpowiedniego rozwoju psychomotorycznego. Okazuje się jednak, że przebiega on nieco wolniej aniżeli w przypadku natężonych ruchów dużych ruch mięśniowych. Przedszkolakowi łatwej przychodzą więc aktywności wymagające podejmowania sporego wysiłku fizycznego (np. bieganie czy skakanie) aniżeli chociażby wiązanie sznurowadeł, wykonywanie precyzyjnych prac plastycznych czy pisanie kredą po tablicy. Wynika to z prostego faktu, iż drobne grupy mięśni i stawów są jeszcze bardzo słabo ukształtowane.
Znaczenie odpoczynku
Pomimo dużych potrzeb i szybko wzrastających zdolności ruchowych dziecka, jego wytrzymałość w wieku przedszkolnym znajduje się jeszcze na niskim poziomie. Dlatego też organizując aktywności podejmowane przez przedszkolaka należy pamiętać o tym, aby planować dla niego częste przerwy na odpoczynek. Mogą być one jednak stosunkowo krótkie, gdyż organizm dziecka w okresie przedszkolnym bardzo szybko się regeneruje.
Warto mieć jednocześnie świadomość tego, że zbyt szybkie i nieskoordynowane ruchy pojedynczych grup mięśniowych z pominięciem pozostałych, mogą doprowadzić do nierównomiernego rozwoju motorycznego dziecka.
W jaki sposób zachęcać przedszkola do aktywności?
Odpowiedni przebieg rozwoju motoryki dziecka ma ogromne znaczenie w jego późniejszym życiu. Dziecko silne, sprawne fizyczne oraz przyjmujące prawidłową postawę ciała, jest znacznie pewniejsze siebie, a co za tym idzie lepiej radzi sobie w kontaktach z rówieśnikami. W razie wystąpienia trudności rozwojowych zarówno nauczyciele, jak i rodzice mogą podjąć działania zachęcające przedszkolaka do podejmowania aktywności ruchowej. Powinni wystrzegać się przy tym krytyki i wyśmiewania dziecka, stawiając raczej na cierpliwość i pochwały nawet w przypadku najmniejszych postępów.
Warto jednocześnie zdawać sobie sprawę z tego, iż poszczególne etapy rozwoju motoryki u przedszkolaków stanowią jedynie pewnego rodzaju modele. Dlatego też całkowicie naturalne są nieznaczne różnice w tempie rozwoju dzieci. Mogą one wynikać nie tylko z zaniedbań pod kątem podejmowanych aktywności, lecz także m.in. wrodzonych predyspozycji psychofizycznych.